Konu

Bu surede, kendilerine kıyamet, ahiret, cennet cehennem hakkında haberler verildiğinde, bunları alaya alan kafirleri ikazda bulunup nasihat edilmektedir. O kafirler ki, Allah Rasulü'ne "Biz seni tekzib ediyoruz. Sana göre biz kıyamette cehennem azabına çarptırılacakmışız. Hadi o bizi korkuttuğun kıyamet gelsin de bir görelim" diyerek meydan okumaktaydılar. Burada onların bu kafa tutuşlarına cevap verilmektedir.

Surenin bidayetinde "Onlar azabın gelmesini taleb ediyorlar ama aslında bu azaba inanmıyorlar ki, "O azab tayin edilen vakitte gelecektir ve geldiği zaman da kimse onu engelleyemeyecektir" buyurulmaktadır. Allah'ın indinde bir şey geç olabilir ama muhakkak vuku bulur. Onun için sen bu alaylara aldırış etme ve sabret. Onlar bu işi imkândan uzak görüyorlar ama biz yakın görüyoruz.

Kıyamet hemen gelsin istiyorlar, aslında alay ediyorlar. Fakat bu ne korkunç bir şeydir. O geldiği zaman bu mücrimlerin hali ne kadar kötü olacaktır. O zaman kendi eşlerini, çocuklarını ve sevdiklerini bile kendilerini kurtarabilmek için fidye olarak teklif ederler. Ama maalesef kurtulamayacaklardır.

Daha sonra bildirilmektedir ki; o gün insanların akibetleri hakkında karar onların akide, ahlâk ve amellerine göre verilecektir. Dünyada iken doğrudan yüz çevirenler, mal-mülk yığmakla uğraşanlar cehenneme layık olacakken, bu dünyada Allah'ın azabından korkan, ahirette inanan, namazlarına devam eden, kendi mallarından muhtaçların hakkını veren, zinadan uzak duran, emanete hıyanet etmeyen, verdikleri söze riayet eden ve doğru şahitlikte bulunan kimseler ise cennette ağırlanacaklardır.

En sonunda, her gördükleri yerde koşarak Rasulüllah (s.a) ile alay etmeye gelen Mekke'deki kafirlere "Eğer inanmayacaksanız Allah sizin yerinize başkasını getirecektir" denilerek ikazda bulunulmaktadır. Allah Rasulü'ne de bunların alay ve dalga geçmelerine aldırış etmemesi telkin edilmektedir. "Eğer onlar kıyamet günündeki zilletlerini görmek için ısrar ediyorlarsa onları beyhude meşgaleleri içinde bırak, en sonunda kötü sonlarını görecekler."

Sûrenin Adı

Nüzul Zamanı

Konu

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ

سَاَلَ سَٓائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍۙ ﴿١﴾

OKUNUŞU

seele sâilüm bi`aẕâbiv vâḳi`.

İstedi bir sâil bir azâbı ki olacak.

İsteyen birisi, inecek azabı istedi.

(1-3) Soran birisi, yükselme yollarının sahibi Allah tarafından kâfirlere kesinlikle inecek olan ve hiç kimsenin uzaklaştıramayacağı azabı sordu.

İsteyen biri inecek azâbı istedi.

Bir isteyen, inecek azabı istedi.

لِلْـكَافِر۪ينَ لَيْسَ لَهُ دَافِعٌۙ ﴿٢﴾

OKUNUŞU

lilkâfirîne leyse lehû dâfi`.

Kâfirler için yok onu defi edecek.

O; kafirler içindir ve onu engelleyecek yoktur.

(1-3) Soran birisi, yükselme yollarının sahibi Allah tarafından kâfirlere kesinlikle inecek olan ve hiç kimsenin uzaklaştıramayacağı azabı sordu.

(O) kâfirlere mahsusdur ki onu (kendilerinden) hiçbir önleyecek (defedebilecek) yokdur.

Kafirlerin başına; ki onu savacak yoktur.

مِنَ اللّٰهِ ذِي الْمَعَارِجِۜ ﴿٣﴾

OKUNUŞU

mine-llâhi ẕi-lme`âric.

O, mi'racların sahibi Allah’dan.

Derecelere sahip, Allah katındandır.

(1-3) Soran birisi, yükselme yollarının sahibi Allah tarafından kâfirlere kesinlikle inecek olan ve hiç kimsenin uzaklaştıramayacağı azabı sordu.

(O), derecelerin saahibi Allahdandır.

Yükselme derecelerinin sahibi Allah'tandır.

تَعْرُجُ الْمَلٰٓئِكَةُ وَالرُّوحُ اِلَيْهِ ف۪ي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْس۪ينَ اَلْفَ سَنَةٍۚ ﴿٤﴾

OKUNUŞU

ta`rucü-lmelâiketü verrûḥu ileyhi fî yevmin kâne miḳdâruhû ḫamsîne elfe seneh.

Ki ona melâike ve Ruh uruc eder, bir günde ki mikdarı elli bin sene tutar.

Melekler de, ruh da miktarı ellibin yıl olan bir günde ona yükselip çıkarlar.

Melekler ve Ruh (Cebrail) ona süresi elli bin yıl olan bir günde yükselir.

Melekler de, Ruuh da oraya bir günde yükselib çıkar ki mesafesi (dünyâ seneleriyle) elli bin yıldır.

Melekler ve ruh, miktarı elli bin yıl süren bir gün içinde O'na yükselir.

فَاصْبِرْ صَبْراً جَم۪يلاً ﴿٥﴾

OKUNUŞU

faṣbir ṣabran cemîlâ.

O halde sabret biraz bir sabri cemîl ile.

Öyleyse Sen, güzel güzel sabret.

(Ey Muhammed!) Sen güzel bir şekilde sabret.

(Habîbim) sen (şimdilik) güzel bir sabr ile katlan.

Şimdi sen güzelce sabret.

اِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَع۪يداًۙ ﴿٦﴾

OKUNUŞU

innehüm yeravnehû be`îdâ.

Çünkü onlar onu uzak görürler.

Doğrusu onlar; bunu uzak görüyorlar.

Şüphesiz onlar o azabı uzak görüyorlar.

Filhakıyka onlar bunu (imkândan) uzak görürler,

Onlar onu uzak görüyorlar.

وَنَرٰيهُ قَر۪يباًۜ ﴿٧﴾

OKUNUŞU

venerâhü ḳarîbâ.

Biz se onu yakın görürüz.

Biz ise; onu, yakın görmekteyiz.

Biz ise onu yakın görüyoruz.

Biz ise onu yakın görüyoruz.

Biz ise onu yakın görüyoruz.

يَوْمَ تَكُونُ السَّمَٓاءُ كَالْمُهْلِۙ ﴿٨﴾

OKUNUŞU

yevme tekûnü-ssemâü kelmühl.

O gün ki olur Semâ erimiş bir maden gibi.

O gün gök, erimiş maden gibi olur.

(8-9) Göğün, erimiş maden gibi ve dağların atılmış renkli yün gibi olacağı günü hatırla.

O gün gök erimiş ma'den gibi olacak,

O gün gök, erimiş bakır gibi olur.

وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِۙ ﴿٩﴾

OKUNUŞU

vetekûnü-lcibâlü kel`ihn.

Dağlar da atilmış elvan yun gibi.

Dağlar ise atılmış pamuk gibi.

(8-9) Göğün, erimiş maden gibi ve dağların atılmış renkli yün gibi olacağı günü hatırla.

dağlar yün gibi olacak,

Dağlar, atılmış renkli yün gibi olur.

وَلَا يَسْـَٔلُ حَم۪يمٌ حَم۪يماًۚ ﴿١٠﴾

OKUNUŞU

velâ yes'elü ḥamîmün ḥamîmâ.

Ve bir hısım bir hısıma halini sormaz.